بسم اللہ الرحمان الرحیم

علمیچی اہمیت نا ضرورت

از  : –  مولانا ابراہیم فردوسی ندوی

         تمام تعریفو تیا  اللہ لا سزاور استی جینان انسانالا علمے چا زیوران آراستہ کیرون عقل نا فہم چی قوت عطا کیرلان نا تیلا تے چیزو شکھیلان جو چیزو تو جانت نہتو ۔ درود نا سلام رہو تیا آخری رسولا ورتی جینلا معلم بنون دھاڑے گیلا ۔ اما بعد:

         علم انسانا چی ایک بنیادی ضرورت اشے ۔ ہیجا ایدمان کھنژو پن  ملک انی قوم ترقی کیرولا سکے نای – یھاس وستا اللہ تعالان انسانالا اپلو پہلو پیغام علمے چا باریات نازل کیرلان ۔ انی قرآنا بہتور ہیجاس باریات سورہ علق چے  پانژ آیتو دھاڑون قرآن پاک اتاروژو آغاز کیرلان ۔ جو علمے چی اہمیت ، مقام انی تیجی ضرورت ورکوچا وستا کافی اشے ۔ علمے چی ضد جہالت ایتے ، تیزو مطلب ہو زائلو کہ علم ناتلیارمانوس جاہل بنتے ۔ انی علم انسانالا بڑائی انی بزرگی چا اعلیٰ مقاما ورتی پاویتے ۔ تیا وستا اللہ تبارک و تعا لیٰ ورکیتلے انی نای ورکیتلے مانوس برابر ہولا سکت نای بلون بلتے ۔ ” قل ھل یستوی الذین یعلمون والذین لا یعلمون” سورہ علق بہتور اقرا بلون وربک الاکرم بلان ۔ تو پڑھ توزو رب اوکی بزرگی والو اشے ۔ یعنی اللہ املا اشارو دیتے شے کہ تومی تعلیم حاصل کیرون بزرگی نا بڑائی چا مقاما ورتی پائولا سکتاؤ بلون ۔ ہی بات ظاہر اشے کہ انسان علمے چا ذریعین عزتے چا مقاما ورتی انی جہالتے چا ذریعین ذلّتے چا مقاما ورتی پاوتے ۔ تیا وستا دنیات تیاس قوماژا ناؤ روشن زائلا جا قومان تعلیم حاصل کیرلان ۔ انی جا قومان تعلیم حاصل کیرلان نای تینان جاستی ترقی پن کیرلان نای ۔ باتیژو خلاصہ ہوکہ تعلیم ہر انساناچی ، ہر قوماچی نا ہر ملکاچی اہم ترین ضرورت اشے ۔ ہینان  کون پن انکار کیرولا سکے نای ۔ یھا وستا قرآن وحدیث بہتور ہیجی ڈاٹی فضیلت آئلی شے ۔

         پہلی بات جلیل القدر پیغمبر حضرت ابراہیم ؑ  کعبہ باندھتارے ایک اہم دعا علمے وستا پن کیرلای انی بلای  ” ربنا  وابعث فیھم رسولا منھم یتلو علیھم آیاتک ویعلمھم الکتاب والحکمة ویزکیھم ، انک انت العزیز الحکیم ” اے امچا پروردگارا تو تینچا کن ( اپلیا نسلے کن ) ایک  ایشیلو رسول دھاڑ جو تینلا توجے آیتو  پڑھون آئکیل انی اللہ  چا کتاباچی انی حکمتیچی تعلیم  دیت رہویل انی تینژو تزکیہ ( اصلاح )  کیرت رہویل ۔ بےشک تو زبردست طاقت والو نا حکمت والو اسس ۔ سورہ بقرہ آیت نمبر۱۲۹یھنان امی اندازہ لاؤلا سکتو کہ اپلیا نسلیلا اپلیا دینیر قائم ٹھوچا وستا تعلیم کیتلی ضروری نا اہم اشے کہ جلیل القدر پیغمبر پن تیجا وستا دعا کیرت استی ۔ دوسری چیز سورہ جمعہ چا آیت نمبر دون بہتور پن اللہ تعالیٰ محمد صلی اللہ علیہ و سلمالا  دھاڑو ژو ایک مقصد ان پڑھ مانسالا اللہ چی  کتاباچی انی حکمتیچی تعلیم دیوژا قرار دیلان شے ۔ ہینان صاف ظاہر ہوتے کہ تعلیم نبوتیچا ایک اہم  مقصدا بہتور شامل اشے ۔ تیسری چیز ہیجی ایتلی اہمیت اشے کہ اللہ تعالیٰ سگریا ہاتری پہلو قلمالا پیدا کیرلان نا تیجا ناوان قرآناچی ایک سورت نازل کیرون تیجی قسم کھاون بلان کہ اے  محمدؐ تومی اخلاقاچا اعلیٰ مرتبہ ورتی اسا ۔ چوتھی چیز قیامتے چا دیس ایک سوال خاص کیرون علمے چا باریات کیرے زایل ۔ جیسو کہ ترمذی چا کتاب صفة القیامۃ بہتور اشے کہ قیامتے دیس انسانا کن چار سوال کیرے زاتل تیجا بہتور ایک سوال علمے چا باریات ہو اژارے زایل کہ  ” وعن علمہ فیما فعل ”  اپلیا علما ورتی کای عمل کیرلس ۔۔ ایسوس ابوداود چا کتاب السنہ بہتور اشے کہ جیندواں مردو قبر یت صحیح جواب دیل تیندواں فرشتے  تیلا اژارتیل ” وما یدریک ؟ فیقول قرات کتاب اللہ ، فآمنت بہ وصدقت ” یعنی تو لا صحیح جواب کیسو معلوم ژائلے  ۔ تیندواں تو بلیل می اللہ چی کتاب پڑھلو وھتو انی  تیجا ورتی ایمان ہاڑون تیجی تصدیق کیرلوتو ” مطلب ہوکہ تیا وقتار پن تو اپلیا علمے ژو حوالہ دیل ۔

         می اللہ کن دعا کیرتا کہ تو املا علمے چی اہمیت ورکون علم نافع حاصل کیروچی توفیق عطا کیرو ۔ آمین ۔